Pankreas Kanseri
- %90 pankreas başında yerleşir
- Pankreas başında yerleşenler ana safra kanalını tıkayacağı için sarılık oluşturup daha erken tanı alabilirler
- Gövde tümörleri çok geç şikayetlere yol açtıkları için daha geç tanı alırlar
- İleri yaşlardaki insanlarda kilo kaybı ve sarılık bulunuyorsa mutlak pankreas kanseri düşünülmeli ve incelemeler ona göre yapılmalıdır
- Geç tanı alan ve sıklıkla ameliyat edilemez bir halde (inoperabl) olarak karşımıza çıkan bir kanser türüdür
- Kilo kaybı büyük oranda ilk bulgudur (%79)
- Ağrı ikinci sırada görülür, kuşak tarzında sırta yayılır (%56)
- Daha sonra iştahsızlık (%28) ve sarılık (%25) görülebilir
Pankreas kanseri neden kötü ün yapmıştır
- Organın karın içinde derinde yerleşimi sonucunda hastalarda geç şikayetler oluşturur ve tanı gecikir
- Büyüme hızı yüksek bir tümördür, kısa sürede büyük çaplara ulaşabilir
- Sistemik yayılım (metastaz) zamanlaması erkendir, ve sıklıkla karaciğere yayılır
- Lenf bezlerine yayılımı diğer kanserlerden daha çabuk olur
CA 19-9
- Tümör belirteçleri denilen bazı kan testleri pankreas kanserinde yüksek çıkabilir.
- Ca 19-9 adlı kan testi safra yolları ve pankreas için anlamlıdır
- Ancak Ca 19-9 bazı iltihabi hastalıklarda da yüksek çıkabilir
- Benzer şekilde bazı pankreas kanseri olan hastalarda Ca 19-9 normal sınırlarda olabilir
- Ameliyat veya cerrahi öncesi Ca 19-9 yüksek bulunursa tedavi sonrası düşmesi başarı göstergesidir
- Kemoterapi yapılan hastalarda Ca 19-9 kan düzeyinde düşme tedaviye yanıt alındığını gösterir
Tedavi seçenekleri
- Cerrahi
- Whipple ameliyatı
- Distal pankreatektomi ve splenektomi
- Kemoterapi
- Adjuvan
- Sistemik ve lokal hastalık için
- Radyoterapi (ışın tedavisi)
- Bölgesel hastalık kontrolu için ameliyat öncesi ya da sonrası yapılabilir
Whipple
- Pankreas başında yerleşen kanserlerde yapılan bir ameliyatdır
- Pankreas baş ve boyun kısmı, ana safra kanalı alt orta ve alt ucu, safra kesesi, duodenumun tamamı (12 parmak bağırsağı), midenin 1/3 alt ucu, ince barsak enüst 15-20 santimetresi çıkartılır
- Daha sonra anatomik sırada bağlantılar yapılarak hastanın ameliyat sonrasında yemek ve hazım fonksiyonlarının normal bir şekilde devamı sağlanır
- Genel Cerrahinin en büyük ameliyatlarından biri olup deneyimli cerrahlar tarafından yapılsa dahi % 1-3 civarı ölüm riski taşıyan bir girişimdir
Pankreatektomi
- Pankreas gövde ve kuyruk bölgesinde yerleşen kanserlerde uygulanır
- Pankreasın boyun kısmından itibaren sadece baş kısmı geride kalacak şekilde çıkarılmasıdır
- Dalak hemen her zaman pankreas kuyruğuna olan yakın komşuluğu nedeniyle çıkarılır
- Dalağın çıkarılması daha iyi lenf bezi temizlenmesi açısından da avantajlıdır
Pankreatektomi ameliyatı sonrası
Portal ven
- Portal ven pankreasın hemen arkasından geçen ve karaciğere barsak kanını taşıyan bir ana damardır
- Kanser buraya sıçramış ise portal venin çıkarılarak araya sentetik damar yerleştririlmesi suretıyle Whipple ameliyatı yapılabilir
- Portal vene sıçramış tümörlerde önce kemoterapi ile tümörün küçülmesi sağlanabilir
- Karaciğere giden atar damar Trunkus çölyakus ve hepatik arter ile barsaklara giden superior mezenter arter (SMA) benzer şekilde sentetik damarlar ya da kasıktan alınan hastanın kendi damarları ile tamir edilebilir